7 sınıf fen bilimleri 4 ünite saf madde ve karışımlar

Sınıf Fen Bilimleri – 7. Sınıf – Ünite 4: Saf Madde ve Karışımlar – Bölüm 3 Doğadaki çoğu madde karışım özelliğindedir.Örnek verecek olursak yiyeceklerin neredeyse tamamı, hava, çeşme suyu, denizler, toprak, tahta, ağaçlar vb. birer karışımdır. Fen FenBilimleri; Diğer Testler; Örnek Yazılılar; 6.Sınıf. 4.Ünite- Saf Madde ve Karışımlar. 7.4.1.Maddenin Tanecikli Yapısı 6 – 7.Sınıf ) LGS Puan Hesaplama ve Yerleştirme Robotu; 2022 LGS Soruları – Cevapları ve Video Çözümleri; 8.Sınıf 62.Deneme (2021-2022-15) – Elektrik Yüklü Cisimler Konusu Dahil 20202021 Yılı 7. Sınıf Fen Bilimleri Tutku Yayınları Ders Kitabı Cevapları-Çözümleri. 2020-2021 Yılı 7. Sınıf Fen Bilimleri Tutku Yayınları Ders Kitabı Cevapları-Çözümleri 4. Ünite ; Saf Madde ve Karışımlar. Maddenin Tanecikli Yapısı ÜNİTE2 HÜCRE VE BÖLÜNMELER A-Hücre B-Mitoz C-Mayoz ÜNİTE 3 KUVVET VE ENERJİ A-Kütle ve Ağırlık İlişkisi B-Kuvvet, İş ve Enerji İlişkisi C-Enerji Dönüşümleri ÜNİTE 4 SAF MADDE VE KARIŞIMLAR A-Maddenin Tanecikli Yapısı B-Saf Maddeler C-Karışımlar D-Karışımların Ayrılması E-Evsel Atıklar ve Geri Dönüşüm 73.2.1. Saf maddeleri, element ve bileşik olarak sınıflandırarak örnekler verir. . Periyodik sistemdeki ilk 18 elementin ve yaygın elementlerin isimlerini ve sembollerini bilir. 7.3.2.3. Yaygın bileşik ve iyonların formül ve isimlerini bilir. Saf Maddeler. Aynı tür tanecik içeren maddelere saf (arı) madde denir. Site De Rencontre Top 10 Gratuit. Ders Fen Bilimleri SAF MADDE VE KARIŞIMLAR MADDENİN TANECİKLİ YAPISI ATOM NEDİR? Maddenin yapı taşına atom denir. Atom çerisinde de daha küçük parçacıklar bulunmaktadır. Atom içerisinde proton, nötron ve elektron bulunur. Proton ve nötron atomun çekirdeğinde, elektron ise çekirdeğin etrafında hareket etmektedir. Elektronlar çok geniş bir alanda bulunmaktadırlar. Bir atomu futbol sahası kadar büyüttüğümüzde çekirdek başlama noktasında bulunan bir böcek kadar olsa, elektronların bulundukları hacim futbol sahası kadardır. Proton Çekirdekte bulunur. Yükü + dır. Nötron Kütlesi protonun kütlesine eşittir. Çekirdekte bulunur. YüksüzdürNötr. Elektron Kütlesi protonun 1/200 kadardır. Çekirdek etrafında çok hızlı hareket eder. Yükü - dir. o Aynı cins her atomun nötron ve elektron sayıları farklı olabilir. Elektronlar alınıp verilebilir, nötron sayıları da değişebilmektedir. o Bir atomun kimliğini protonlar belirler. Aynı cins atomların proton sayıları da aynıdır. TARİH BOYUNCA ATOM HAKKINDA GÖRÜŞLER 1. Democritus Demokritus Yunanlı bir filozoftur. Maddenin taneciklerden oluştuğu fikrini ortaya attı. Bu taneciklere atomos adını verdi. Bu görüşü bilimsel olarak değil varsayım olarak söylemiştir. Democritus’a göre bütün maddelerin atomları aynıdır, atom görülemez ve bölünemez demiştir. 2. John Dalton Atom hakkında ilk bilimsel açıklamayı yaptı. Dalton’a göre maddenin en küçük yapı birimi atomdur. Atomların içleri dolu berk kürelerden oluşmaktadırlar. Bütün maddelerin farklı cins atomlardan oluştuğunu da söylemiştir. 3. Thomson Atomu üzümlü keke benzettiği modelle açıkladı. Atomun dış katmanı pozitif + içinde ise negatif - yükler bulunmaktadır. Negatif yüklerin hareket etmediğini söylemiştir. Atomun parçalanabileceğini belirtmiştir. 4. Rutherford Pozitif yüklere proton adını vermiştir. Protonun bulunduğu yeri çekirdek demiştir. Çekirdek etrafında elektronların hareket halinde olduğunu keşfetti. Yaptığı model güneş sistemine benzetmiştir. 5. Niels Bohr Bohr atom modeline göre elektronlar çekirdek etrafında rastgele dolanmamaktadır. Elektronlar çekirdeğin belirli uzaklıkdaki katmanlarda bulunmaktadır. 6. Modern atom teorisi Elektronlar çok hızlı hareket ettikleri için, elektronların yerini belirleyemeyiz. Elektronların bulunma ihtimalinin en fazla olduğu yerlere “Elektron Bulutu” denilmektedir. Elektronların sabit yörüngeleri olduklarından Bohr atom modelinde olduğu gibi katmanlardan bahsetmek zordur. Katman yerine elektron bulutu kullanılmaktadır. Not Geçmişten günümüze atom fikrinde birçok değişiklik olmuştur. Atom konusunda herşeyi bildiğimizi söylememiz mümkün değildir. Atom konusunda çalışmalar devam etmektedir. KARARLI ATOMLAR Atomlar kararlı yapıda bulunmak isterler. Kararlı yapıda olmaları için 1. katmanda 2, 2. ve 3. katmanda 8 elektron bulundurmalıdırlar. Helyum 1. katmanda 2 elektronu bulunduğu için kararlı yapıya sahiptir. Neon ve Argon elementleri de son yörüngelerinde 8 elektron bulundurdukları için kararlı yapıya ulaşmışlardır. Dublet Kuralı Atomların elektron dizilimini Helyuma benzetmesine denir. Oktet Kuralı 2 ve 3 katmanı bulunan elementlerin son katmanındaki elektron sayısını 8 e tamamlamasına oktet kuralı dizilimini Neon ve Argona benzetmeleridir. Atomların Kararlı Hale Gelmesi Dublet ve oktet kuralına uymayan atomlar elektron alarak veya elektron vererek kararlı hale gelirler. İyon Nedir? + veya – yüklü atom yada atom gruplarına iyon denir. İyonlar elektrik yükü ile yüklüdür. Nötr değildir. Atomlar kimyasal bağ yaparken oktet ve dublet kuralına uymak için elektron alı verişi yapar. Bu şekilde iyonlar da oluşur. Anyon nedir? Negatif - yüklü iyonlara Anyon denir. Anyon oluşabilmesi için atomun elektron alması gerekir. Anyonların elektron sayısı, proton sayısından fazladır. Katyon nedir? Pozitif + yüklü iyonlara Katyon denir. Katyon oluşabilmesi için atomun elektron vermesi gerekir. Katyonların elektron sayısı, proton sayısından azdır. Not Katyonun artı yüklü olduğunu hatırlamak için Katyon kelimesinde t harfinden + olduğu anlarız. SAF MADDELER Aynı tür tanecik içeren maddelere saf arı madde denir. Saf maddeler element ve bileşik olmak üzere iki gruba ayrılır. Element nedir? 1650 yıllarında Robert Boyle Rabırt Boyl elementi tanımlamıştır. “Kendinden daha basit maddeye dönüşmeyen ve aynı türdeki taneciklerden oluşan saf madde” olarak tanımlamıştır. Element Aynı tür atomlardan oluşan saf maddelerdir. Bakır elementinin içerisinde sadece bakır atomları bulunmaktadır. Elementin özellikleri 2. İçerisinde tek cins atom bulunur. 3. Fiziksel ve kimyasal yollarla başka maddelere ayrılamaz. 4. Sembollerle gösterilir. 5. Belirli bir erime, kaynama, yoğunluk değerleri vardır. 6. Farklı elementlerin atomları da farklıdır. Elementler ve Sembolleri Her dilde element isimleri farklı isimlendirilmektedir. Element sembolleri ise bütün dünya da aynıdır. Bu sayede bilimsel iletişim kolaylaşır, bileşiklerin formülleri yazılıken kolaylık sağlar. Element sembolleri ise Latince element adlarının ilk harfi, ilk harf kullanılmış ise ilk iki harfi şeklinde kullanılır. Türkçe’de Hidrojen elementi Latince de Hydro-genes dir. Ancak bütün dillerde Hidrojen elementinin sembolü “H”dir. Ortaokulda bilinmesi gerekli sıralı ilk 18 Element Günlük yaşamda kullanılan elementler ve sembolleri Atom Numarası Sembol Türkçe Adı 1 H Hidrojen 2 He Helyum 3 Li Lityum 4 Be Berilyum 5 B Bor 6 C Karbon 7 N Azot 8 O Oksijen 9 F Flor 10 Ne Neon 11 Na Sodyum 12 Mg Magnezyum 13 Al Alüminyum 14 Si Silisyum 15 P Fosfor 16 S Kükürt 17 Cl Klor 18 Ar Argon Adı Sembol Krom Cr Demir Fe Kobalt Co Nikel Ni Bakır Cu Çinko Zn Kalay Sn Gümüş Ag İyot I Altın Au Cıva Hg Kurşun Pb Potasyum K Kalsiyum Ca Bileşik nedir? Birden fazla elementin bir araya gelerek oluşturdukları yeni ve saf maddeye bileşik denir. Bileşiklerin özellikleri 3. Formüllerle gösterilir. 4. Belirli bir erime ve kaynama noktası vardır. 5. Elementlerin belirli oranlarda birleşmesi ile oluşur. 6. Kimyasal yollarla elementlere ayrılabilir. 7. Kendini oluşturan elementlerin özelliklerini göstermezler. 8. Yeni fiziksel ve kimyasal özelliklere sahip olur. 9. En küçük yapı birimleri moleküllerdir. tepkime değişme sonucu oluşur. Yoğunlukları sabittir. az iki farklı elementten oluşurlar. oluşurken yeni kimyasal bağlar oluşur. iyonik yapıda ve ya molekül yapıda olabilir. Bileşikler ve Formülleri Bileşikler yazılırken formül ile gösterilir. Bileşiğin formülü de bütün dünya da aynı şekilde yazılır. Bileşik formülü yazılırken elementin adı ve sağ altına sayısı yazılır. Elementin sayısı bir ise sayı yazılmaz. Örnek H2O bileşiğinde iki hidrojen ve bir oksijen atomu vardır, CO2 bileşiğinde ise bir karbon iki oksijen atomu bulunur. Molekül nedir? İki ya da daha fazla atomun bir araya gelerek oluşturduğu atom kümelerine molekül denir. Moleküller aynı veya farklı cins atomlardan oluşabilir. Oksijen molekülü iki tane oksijen atomundan oluşur. Karbondioksit molekülü iki oksijen ve bir karbon atomundan oluşur. Not Her molekülde belirli sayıda atom bulunur. Su, oksijen, karbondioksit gibi atom sayısı fazla olmayan moleküller basit yapılı moleküllerdir. Şeker, protein, yağ ise atom sayısı fazla olduğu için karmaşık yapıdaki moleküllerdir. Molekül yapılı bileşikler Bileşikler, farklı cins element atomlarından oluşan moleküllerden oluşmuşsa böyle bileşiklere moleküler yapılı bileşikler denir. • Bileşikler moleküllerden oluşmuştur. • Bileşiklerdeki molekülleri oluşturan atomlar arasında kovalent bağ bulunur. H2O, CO2 , NH3 , SO2 , HCl, şeker molekül yapılı bileşiklerdir. Molekül yapılı olmayan İyonik yapılı bileşikler Bileşikler, moleküllerden oluşmayıp atom kümesi, bileşiği oluşturan farklı cins element atomları bir yapı oluşturacak şekilde bir araya gelmişse böyle bileşiklere molekül yapılı olmayan bileşikler denir. • Bu bileşiklerdeki iyonlar düzenli bir yapı oluştururlar. • Bileşikler içinde iyonlar sonsuz sayıda arka arkaya dizilmiştir. • Bileşiği oluşturan iyonlar arasında iyonik bağ bulunur. NaCl, CaO gibi bileşikler örnek verilebilir. KARIŞIMLAR İki farklı maddenin kendi özelliklerini kaybetmeden bir arada bulunması ile oluşur. Örnek Tuzlu su. Tuz ve su kendi özelliklerini kaybetmeden bir arada bulunurlar. Karışımların özellikleri 1. Birden fazla maddenin karışması ile oluşur. 2. Karışımı oluşturanlar kendi özelliklerini kaybetmezler. 3. Maddeler her oranda karışabilir. 4. Fiziksel yolla ayrılırlar. 5. Saf madde değildir. 6. Formül ile yazılmazlar. 7. Belirli bir erime, kaynama noktaları yoktur. 8. Homojen veya heterojen olabilir. Karışımlar homojen ya da heterojen olabilir. Homojen Karışımlar Çözelti Karışımı oluşturan maddeler her tarafa eşit olarak dağılmıştır. Tuz-su, Şeker-su, alkol-su homojen karışımdır. Homojen karışımlara çözelti adı da verilmektedir. Heterojen Karışım Adi karışım Karışımı oluşturan maddeler her tarafa eşit olarak dağılmaz. Heterojen karışımlara adi karışım da denir. Yağ-su, ayran, çamur, kum-su heterojen karışımdır. Not Ayran, süt ilk bakışta homojen karışım gibi görünebilir. Bir süre beklendiğinde yoğurt dibe çöker, sütün üzerinde kaymak oluşur. Bu nedenle süt ve ayran heterojen karışımlardır. Çözeltiyi oluşturan bileşenler Çözeltiler çözücü ve çözünen maddelerden oluşur. Çözelti = Çözücü + Çözünen Şekerli su çözeltisinde, su çözücü şeker ise çözünendir. Çözünme Olayı Nasıl Oluşur? Bir maddenin diğer madde içerisinde iyon veya moleküllerine ayrılmasına çözünme denir. o Çözünmede iyon veya moleküller çözücü içerisine homojen olarak dağılır. o İyonlarına ayrılarak çözünen maddeler elektrik akımını iletir. Tuzlu suda tuz iyonlarına ayrılarak çözünür. o Molekül halinde çözünen maddeler elektrik akımını iletmez. Şekerli suda şeker molekül halinde çözünür. Çözünme Hızına Etki Eden Faktörler Sıcaklık artırıldığında, çözücü ve çözünen maddelerin taneciklerinin hızı artar. Buda çözünme hızını artırır. Not Sıcaklığın artmasıyla katı ve sıvıların çözünme hızı artarken, gazların çözünme hızı azalır. 2. Karıştırma Karıştırılma veya sallama çözünme hızını artırır. Şeker ve tuz karıştırıldığında daha hızlı çözünür. Not Karıştırma, gazların çözünme hızını azaltır. 3. Temas Yüzeyi Çözünen maddelerin küçültülmesi veya toz haline getirilmesi çözünme hızını artırır. Tanecik boyutu küçültülerek çözücü ile olan temas yüzeyi artırılmış olur. Çözücü ve Çözünen Miktarına Göre Çözeltiler Çözeltiler çözünen madde miktarına göre deşik veya seyreltik olarak ikiye ayrılır. Derişik çözelti Çözünen madde miktarının çok olmasıdır. Seyreltik çözelti Çözünen madde miktarının az olmasıdır. o Seyreltik çözeltiyi derişik hale getirmek için, çözünen madde miktarı artırılmalı veya çözücü madde buharlaştırılarak uzaklaştırılmalıdır. o Derişik çözeltiyi seyreltik hale getirmek için çözücü miktarı artırılmalıdır. KARIŞIMLARIN AYRIŞTIRILMASI Karışımlar fiziksel yollarla meydana gelmektedir. Bu nedenle fiziksel yollarla birbirinden ayrılırlar. Karışımların Ayrılma Yöntemleri 1. Buharlaştırma Yöntemi Karışımlar ısıtılarak içerisindeki sıvılar buharlaştırılır. Karışım içindeki katı madde çökerek ayrışmış olur. Tuz gölünde suyun buharlaşması sonucu tuz dibe çöker. Şeker üretilmesi, pestil yapımı buharlaştırma yöntemi ile yapılır. 2. Yoğunluk farkı ile ayırma Yoğunlukları farklı olan maddeler karışımların içinden ayrılabilir. Su- yağ karışımı ayırma hunisine alınır, suyun aşağıya çökmesi beklenir. Su musluktan akıtılır, bu şekilde su yağdan ayrılmış olur. 3. Damıtma ile Ayırma Birbiri ile karışmış olan sıvıların ayrılmasında kullanılan bir yöntemdir. Sıvıların kaynama noktaları farkı ile birbirinden ayrılır. Kaynama noktası düşük olan sıvı önce kaynayarak sıvıdan ayrılacaktır. Başka bir kapta buhar yoğunlaştırılarak sıvılar birbirinden ayrılır. 4. Mıknatısla Ayırma Mıknatıs demir, nikel, kobalt elementlerini ve bunlardan yapılan maddeleri çekmektedir. Karışım içerisinde demir, nikel ve kobalt varsa mıknatısla ayırım sağlanabilir. Kum içerisinde demir tozları mıknatısla ayrılabilir. ile Ayırma Sürtünme ile elektrik yükü kazanan plastik, cam gibi maddeler bazı maddeleri çekerler. Örneğin elektrik yüklü cam çubuk tuz karabiber karışımından karabiberleri çeker. Bu şekilde şeker-kükürt karışımından da kükürt ayrılabilir. 6. Erime Noktası Farkı ile Ayırma Erime noktaları farklı olan iki katı karışım birbirinden bu şekilde ayrılabilir. Örneğin çinko ve kalay karışımı 7. Tanecik Boyutu Farkı ile Ayırma Tanecikleri farklı olan maddeler bu şekilde ayrılabilir. Buna eleme yöntemi de denilmektedir. Örneğin kum ile çakıl elenerek ayrılabilir. 8. Özkütle Farkı ile Ayırma Farklı yoğunluktaki iki maddenin ayrılmasında kullanılır. Örneğin kum ile talaş karışımını ayırmak için su içerisine atarız. Talaş suda yüzerken, kum suda batacaktır. 9. Çözünürlük Farkı ile Ayırma İki katının ayrılmasından çözünürlüklerinden yaralanılarak ayırma yapılabilir. Bu katılardan birisi sıvıda çözünmesi diğerinin ise çözünmemesi gerekmektedir. Örneğin demir tuzu – tuz karışımını su içerisine attığımızda tuz çözünürken demir tozu çözünmez. Karışım süzüldüğünde demir tozu süzgeçte kalacaktır. EVSEL ATIKLAR VE GERİ DÖNÜŞÜM Atık Kullanım süresi dolan ve yaşadığımız yerden uzaklaşması gereken her türlü maddeye atık denir. Fabrika, ev, okul, iş yerinde atıklar oluşur. Çöp Atıkların içerisinde hiçbir şekilde kullanılamayacak olan maddelere çöp denir. Kağıt, cam, plastik, karton, metaller çöp değildir. Yeniden kullanma Atık maddelerin hiçbir işlem yapılmadan kullanımıdır. Küçülen eşyaların başkaları tarafından kullanılması, pet şişelerin içerisine tekrar su doldurulması örnek verilebilir. Geri dönüşüm Atıkların bazı işlemlerden geçirilerek tekrar kullanılmasıdır. Kağıttan, tekrar kağıt üretme metallerin tekrar kullanılması örnek verilebilir. EVSEL ATIKLAR Evsel atık nedir? Evde kullanımdan düşmüş veya çöp durumunda olan maddelere evsel atık denir. Evde kullanılan atık sular, atık yağlar, kağıt, poşet, pil, şişe, kutu, plastikler, boya atıkları, eski mobilyalar, eskimiş elbiseler, metaller, eskimiş elektronik araçlar, sebze ve meyve atıkları, yemek atıkları evsel atıkdır. Bitki ve hayvan kaynaklı atıklara organik atık denir. GERİ DÖNÜŞÜM Geri Dönüşümün Aşamaları 1. Ayırma Plastik, kağıt, cam ürünler için ayrı ayrı toplama alanlarda ayrıştırılmalıdır. 2. Sınıflandırma Ayrılan atıklar sınıflandırılmış olur. Sınıflanan malzemeler ayrı ayrı taşınmalıdır. 3. Değerlendirme Değerlendirilebilen atıklar, fiziksel ve kimyasal işlemlerden geçirilerek yeni ürün oluşur. Evsel atıkların bazıları geri dönüştürülebilir. 1. Kağıt ürünleri Kağıt, karton, gazete, dergi, kitap vb. 2. Metal ürünleri Teneke kutu, alüminyum folyo, içecek kutuları, kablolar, eski mutfak araç gereçleri vb. 3. Plastik ürünleri Pet şişe, poşet vb. 4. Cam ürünleri Cam şişe, kavanoz vb. 5. Piller Pillerin çok büyük kısmı geri dönüştürülür. Akümülatör Akü, şarjlı piller, bataryalar Bunlar geri dönüşümle tekrar kullanılabilir. Geri dönüşümü olmayan evsel atıklar 1. Yağlı kağıt, ıslanmış kağıt, besin atığı bulaşmış kağıtlar 2. Pencere camı, ayna, kristaller, borcam 3. Naylon, köpük, pipet 4. Elektronik cihazlar, ampul, oyuncaklar 5. Bebek bezleri, seramik ürünler 6. İçinde motor yağı, antifriz, benzin konulan şişeler Geri dönüşümün sağladığı yararlar o Çevremizin temiz tutulması sağlanır. Çöp kutusuna ve doğaya atılan atıklar azalır. Geleceğe temiz çevre bırakmış oluruz. o Ekonomiye katkı sağlanır. Petrol ürünlerinin tüketiminin azalması ülke ekonomisine katkı sağlamaktadır. o Doğal kaynaklar korunmuş olur. Orman ve su kaynakları daha az zarar görür. o Yeni iş imkanları oluşur. Hurdacılıkla ve kağıt toplayarak geçinen insanlar vardır. o Enerji tasarrufu sağlanır. Ham madde kullanımı azalacağı için enerji tasarrufu yapılmış olur. o Atık miktarının azalmasına neden olur. Geri dönüşüm ile oluşan atık miktarı da azaltılmış olmaktadır. Yeniden Kullanma Evde kullanılan bazı araçlar ve eşyalar değiştirildiğinde bunlar başkaları tarafından tekrar kullanılabilmektedir. Evdeki kullanılabilir durumdaki mobilyalar, çalışır durumdaki elektronik araçlar başkaları tarafından yeniden kullanılabilir. Evimize yeni aldığımız LCD televizyonun gelmesi ile eski tüplü televizyon başkaları tarafından yeniden kullanılabilir. Geri Kazanım Geri kazanım, yeniden kullanma ve geri dönüşüm kavramlarını da kapsar. Geri kazanım atık ürünlerin ayrıştırılmasıyla yeni ürünler veya enerji üretilmesidir. Geri kazanım sayesinde çevre kirliliği azalır. Ham madde ihtiyacı azalmış olur. Bitkisel ve hayvansal atıklar geri dönüştürülemez ancak geri kazanımla gübre veya yakıt üretilebilir. Otomobil lastiklerinden asfalt, atık yağlardan yakıt üretilmesi de geri kazanımdır. KİMYA ENDÜSTRİSİ Kimya nedir? Kimya, maddenin yapısını, özelliklerini, bileşimini, etkileşimlerini, tepkimelerini araştıran ve uygulayan bilim dalıdır. Kısaca maddenin iç yapısını inceler. Kimya endüstrisi nedir? Kimya endüstrisi birçok sektör için gerekli olan ham madde ihtiyacını karşılamaktadır. Otomotiv, deri, çimento, petrol, kağıt, kozmetik, gıda, tekstil, sağlık, boya, ilaç, gübre ve enerji sektörlerinde kullanılmaktadır. Kimya endüstrisinin önemi nedir? Kimya endüstrisi yeni ürünlerin ortaya çıkmasını sağlar. Evimizde kullandığımız deterjanlar, yapıştırıcılar, kağıt ürünleri, plastik ürünler, cam malzemeler, boya maddeleri, tekstil ürünleri vb. birçok ürün kimya endüstrisi sayesinde üretilmektedir. Kimya endüstrisi ülkenin gelişmişlik seviyesinin bir göstergesidir. Kimya endüstrisi diğer sektörlerin gelişmesini sağlamayan önemli bir lokomotiftir. Ülkemizde Kimya Endüstrisi Kimya endüstrisi son yıllarda ülkemiz için çok önemli bir sektör olmuştur. Kimya sektörünün yapmış olduğu ihraç ürünleri ekonomiye katkı sağlamaktır. Türk plastik sektörü, Avrupa’nın en büyük 2., dünyanın ise en büyük 7. üreticisidir. Türkiye, dünyanın en büyük 17. otomotiv üreticisidir. Türkiye, Avrupa’nın en büyük 4. boya üreticisidir. Kazanımlar Saf Maddeler Önerilen Süre 4 ders saati Konu/Kavramlar Element, elementlerin sembolleri, bileşik, bileşik formülleri Saf maddeleri, element ve bileşik olarak sınıflandırarak örnekler verir. Periyodik sistemdeki ilk 18 elementin ve yaygın elementlerin isimlerini ve sembollerini bilir. Yaygın bileşik ve iyonların formül ve isimlerini bilir. Saf Maddeler Aynı tür tanecik içeren maddelere saf arı madde denir. Saf maddeler element ve bileşik olmak üzere iki gruba ayrılır. Element nedir? 1650 yıllarında Robert Boyle Rabırt Boyl elementi tanımlamıştır. “Kendinden daha basit maddeye dönüşmeyen ve aynı türdeki taneciklerden oluşan saf madde” olarak tanımlamıştır. Element Aynı tür atomlardan oluşan saf maddelerdir. Bakır elementinin içerisinde sadece bakır atomları bulunmaktadır. Elementin özellikleri Saf maddelerdir İçerisinde tek cins atom bulunur. Fiziksel ve kimyasal yollarla başka maddelere ayrılamaz. Sembollerle gösterilir. Belirli bir erime, kaynama, yoğunluk değerleri vardır. Farklı elementlerin atomları da farklıdır. Homojendir Elementler ve Sembolleri Her dilde element isimleri farklı isimlendirilmektedir. Element sembolleri ise bütün dünya da aynıdır. Bu sayede bilimsel iletişim kolaylaşır, bileşiklerin formülleri yazılıken kolaylık sağlar. Element sembolleri ise Latince element adlarının ilk harfi, ilk harf kullanılmış ise ilk iki harfi şeklinde kullanılır. Türkçe’de Hidrojen elementi Latince de Hydro-genes dir. Ancak bütün dillerde Hidrojen elementinin sembolü “H”dir. Ortaokulda bilinmesi gerekli sıralı ilk 18 Element Atom Numarası Sembol Türkçe Adı 1 H Hidrojen 2 He Helyum 3 Li Lityum 4 Be Berilyum 5 B Bor 6 C Karbon 7 N Azot 8 O Oksijen 9 F Flor 10 Ne Neon 11 Na Sodyum 12 Mg Magnezyum 13 Al Alüminyum 14 Si Silisyum 15 P Fosfor 16 S Kükürt 17 Cl Klor 18 Ar Argon Listede görüldüğü gibi elementlerin sembolleri Latince isimlerinin ilk harfi, ilk harfi kullanılmış ise ikinci harfi kullanılmaktadır. Günlük yaşamda kullanılan elementler ve sembolleri Adı Sembol Krom Cr Demir Fe Kobalt Co Nikel Ni Bakır Cu Çinko Zn Kalay Sn Gümüş Ag İyot I Altın Au Cıva Hg Kurşun Pb Potasyum K Kalsiyum Ca Elementlerin Periyodik Sistemde Gösterilmesi Elementler periyodik sistemde belirli bir düzene göre sıralanmışlardır. Doğada yaklaşık 90 element bulunmaktadır. Bu elementler ve yapay olarak üretilen yaklaşık 120 element periyodik sistemi oluşturur. Bileşik nedir? Birden fazla elementin bir araya gelerek oluşturdukları yeni ve saf maddeye bileşik denir. Bileşiklerin özellikleri Saf maddedir. Homojendir. Formüllerle gösterilir. Belirli bir erime ve kaynama noktası vardır. Elementlerin belirli oranlarda birleşmesi ile oluşur. Kimyasal yollarla elementlere ayrılabilir. Kendini oluşturan elementlerin özelliklerini göstermezler. Yeni fiziksel ve kimyasal özelliklere sahip olur. En küçük yapı birimleri moleküllerdir. Kimyasal tepkime değişme sonucu oluşur. Özkütleleri Yoğunlukları sabittir. En az iki farklı elementten oluşurlar. Bileşik oluşurken yeni kimyasal bağlar oluşur. Bileşikler iyonik yapıda ve ya molekül yapıda olabilir. Bileşikler ve Formülleri Bileşikler yazılırken formül ile gösterilir. Bileşiğin formülü de bütün dünya da aynı şekilde yazılır. Bileşik formülü yazılırken elementin adı ve sağ altına sayısı yazılır. Elementin sayısı bir ise sayı yazılmaz. Örnek H2O bileşiğinde iki hidrojen ve bir oksijen atomu vardır, CO2 bileşiğinde ise bir karbon iki oksijen atomu bulunur. Molekül nedir? İki ya da daha fazla atomun bir araya gelerek oluşturduğu atom kümelerine molekül denir. Moleküller aynı veya farklı cins atomlardan oluşabilir. Molekül içerisindeki atomlar arasında kovalent bağ vardır. Oksijen molekülü iki tane oksijen atomundan oluşur. Karbondioksit molekülü iki oksijen ve bir karbon atomundan oluşur. Not Her molekülde belirli sayıda atom bulunur. Su, oksijen, karbondioksit gibi atom sayısı fazla olmayan moleküller basit yapılı moleküllerdir. Şeker, protein, yağ ise atom sayısı fazla olduğu için karmaşık yapıdaki moleküllerdir. Molekül yapılı bileşikler Bileşikler, farklı cins element atomlarından oluşan moleküllerden oluşmuşsa böyle bileşiklere moleküler yapılı bileşikler denir. • Bileşikler moleküllerden oluşmuştur. • Bileşiklerdeki molekülleri oluşturan atomlar arasında kovalent bağ bulunur. H2O, CO2 , NH3 , SO2 , HCl, şeker molekül yapılı bileşiklerdir. Molekül yapılı olmayan İyonik yapılı bileşikler Bileşikler, moleküllerden oluşmayıp atom kümesi, bileşiği oluşturan farklı cins element atomları bir yapı oluşturacak şekilde bir araya gelmişse böyle bileşiklere molekül yapılı olmayan bileşikler denir. • Bu bileşiklerdeki iyonlar düzenli bir yapı oluştururlar. • Bileşikler içinde iyonlar sonsuz sayıda arka arkaya dizilmiştir. • Bileşiği oluşturan iyonlar arasında iyonik bağ bulunur. NaCl, CaO gibi bileşikler örnek verilebilir. 4. Ünite Maddenin Yapısı ve Özellikleri ==> Karışımlar Kazanımlar Karışımlar Önerilen Süre 6 ders saati Konu / Kavramlar Homojen karışım, çözelti çözünen, çözücü, heterojen karışım, çözünme, çözünme hızına etki eden faktörler Karışımları, homojen ve heterojen olarak sınıflandırarak örnekler verir. Homojen karışımların çözelti olarak da ifade edilebileceği vurgulanır. Günlük yaşamda karşılaştığı çözücü ve çözünenleri kullanarak çözelti hazırlar. Çözünme hızına etki eden faktörleri deney yaparak belirler. a. Temas yüzeyi, karıştırma ve sıcaklık faktörlerine değinilir. b. Bağımlı, bağımsız ve kontrol edilen değişken kavram gruplarına vurgu yapılır. İki farklı maddenin kendi özelliklerini kaybetmeden bir arada bulunması ile karışımlar oluşur. Örnek Tuzlu su. Tuz ve su kendi özelliklerini kaybetmeden bir arada bulunarak karışımı oluşturur. A- Karışımların Özellikleri 1. Birden fazla maddenin karışması ile oluşur. 2. Karışımı oluşturanlar kendi özelliklerini kaybetmezler. Örnek Tuzlu suda tuzun tadını algılarız. 3. Maddeler her oranda karışabilir. Örnek Bir bardak suya istediğimiz oranda şekerle karıştırabiliriz. 4. Fiziksel yolla ayrılırlar. 5. Saf madde değildir. 6. Formül veya sembolü yoktur. 7. Belirli bir erime, kaynama noktaları yoktur. 8. Yoğunlukları sabit değildir. 9. Homojen veya heterojen olabilir. Karışımlar homojen ya da heterojen olabilir. Karışımların Çeşitleri B- Karışım Çeşitleri Homojen Karışımlar Çözelti Karışımı oluşturan maddeler her tarafa eşit olarak dağılmıştır. Tuz-su, şeker-su, alkol-su, gazoz homojen karışımdır. Homojen karışımlara çözelti adı da verilmektedir. Çözeltiyi oluşturan bileşenler Çözelti = Çözücü + Çözünen Çözelti içerisinde miktarı fazla olan maddeye çözücü, miktarı az olana ise çözünen denir. Şekerli su çözeltisinde, su çözücü şeker ise çözünendir. 🌟Önemli Suyun olduğu çözeltilerde su daima çözücüdür. Alkol ve su karışımında su çözücü, alkol çözünendir. Suyun miktarı önemli değildir. Homojen Karışımlara Örnekler Tuzlu su Şekerli su Şerbet Metal para Hava Deniz suyu Gazoz Sirke Tentürdiyot Burun damlası Lehim Kurşun + kalay Heterojen Karışım Adi karışım Karışımı oluşturan maddeler her tarafa eşit olarak dağılmaz. Heterojen karışımlara adi karışım da denir. Heterojen karışımlara bakıldığında tek bir madde gibi görülmez. Yağ-su, ayran, çamur, kum-su heterojen karışımdır. Heterojen Karışım Su+Yağ Ayran, süt ilk bakışta homojen karışım gibi görünebilir. Bir süre beklendiğinde yoğurt dibe çöker, sütün üzerinde kaymak oluşur. Bu nedenle süt ve ayran heterojen karışımlardır. Heterojen Karışımlara Örnekler Kum - su Su - talaş Ayran Tebeşir tozu - su Süt Yumurta akı Zeytinyağı - su Benzin - su Sis Duman Sprey Türk kahvesi Çamur Çorba Komposto Meyve suyu Salata C- Çözünme Hızına Etki Eden Faktörler 1. Sıcaklık Sıcaklık artırıldığında, çözücü ve çözünen maddelerin taneciklerinin hızı artar. Bu nedenle çözünme hızı artar. Sıcak çay içerisinde şeker atıldığında daha hızlı çözünür. Not Sıcaklığın artmasıyla katı ve sıvıların çözünme hızı artarken, gazların çözünme hızı azalır. 2. Karıştırma Karıştırılma veya sallama çözünme hızını artırır. Şeker su içerisinde karıştırıldığında daha hızlı çözünür. Not Karıştırma, gazların çözünme hızını azaltır. 3. Tanecik Boyutu Temas Yüzeyi Çözünen maddelerin küçültülmesi veya toz haline getirilmesi çözünme hızını artırır. Tanecik boyutu küçültülerek çözücü ile olan temas yüzeyi artırılmış olur. Suyun içerisinde pudra şekeri daha hızlı çözünürken, toz şeker orta, kesme şeker geç Değişken Nedir Bilimsel araştırma basamaklarından biri deney yapmaktır. Deney yaparken üç değişken Bağımsız DeğişkenSizin değiştirdiğiniz, deneyin sonucu üzerinde etkili olması beklenen Bağımlı DeğişkenBağımsız değişkenden etkilenen değişkendir. Bağımsız değişkene göre değişimi incelenen sonuç Kontrol Edilen Sabit tutulan DeğişkenKontrolünüzde kalan ve miktarı değişmeyen boyutunun çözünme hızına etkisini araştırdığımız bir deneydeBağımsız değişken Tanecik boyutuBağımlı değişken Çözünme hızıSabit tutulan değişken Madde miktarı, sıcaklık, karıştırma Element, Bileşik ve Karışım Arasındaki Benzerlikler ve Farklılıklar Element, Bileşik ve Karışımın Karşılaştırılması Karışımlar Konu Anlatım Videosu Sorular Soru 1 Aşağıdaki karışımları homojen ve heterojen olarak sınıflandırınız. Hava Süt Tebeşir tozu + Su Duman Çeşme suyu Sıvı yağ + Su Şekerli su Ayran Toprak Su + alkol Türk kahvesi Şampuan Lehim Çorba Gazoz Limonata Kolonya Sirke Salata Soru 2 50 ml su içeren üç kabın içerisine 10 g, 20 g ve 50 g tuz atılıyor. Çözeltileri en derişikten seyreltiğe doğru sıralayınız? Karışımlar Konu Anlatımı İndir Diğer Konular Karışımlar Test Karışımlar Doğru Yanlış Soruları Karışımlar Çalışma Kağıdı Karışımlar Çözümlü Sorular Homojen ve Heterojen Karışımlara Örnekler Okunuyor Fen Bilimleri Saf Madde ve Karışımlar Çalışma Fasikülleri ve Çalışma Kağıdı İçindekiler tablosu1 Fen Bilimleri Saf Madde ve Karışımlar Çalışma 4. Ünite Saf Madde ve Karışımlar Çalışma Yaprağını Fasikülü İndirmek için linke Fen Bilimleri 4. Ünite Saf Madde ve Karışımlar Konu Dağılımları Nelerdir ? Fen Bilimleri 4. Ünite Kazanımları. Milli Eğitim Bakanlığı tarafından Ölçme Değerlendirme ve Genel Müdürlükleri aracılığıyla yayınlanmış 7. Sınıf Fen Bilimleri 4. Ünite Olan Saf Madde ve Karışımlar ile ilgili çalışma yaprakları öğrencilerin için çok güzel hazırlanmış, neredeyse bütün öğrenmeleri gereken kazanımları içeren adeta soru bombardımanı diyebiliriz. Aşağıda yer alan linklerden bu dokümanı bilgisayarınıza indirerek çalışma yapraklarına erişmiş olabilirsiniz. Milli Eğitim Bakanlığı tarafından çalışma yaprakları yayınlandıkça web sitemizden ünite ünite bu çalışma yapraklarına ulaşabilirsiniz. 4. Ünite Saf Madde ve Karışımlar Çalışma Yaprağını Fasikülü İndirmek için linke TIKLAYINIZ. Fen Bilimleri saf madde ve karışımlar föyleri ve çalışma kağıdı. Bursa TIKLAYINIZ Fen Bilimleri saf madde ve karışımlar föyleri ve çalışma kağıdı Düzce TIKLAYINIZ Yayınlanan bu fasikül hangi kazanımları içermektedir. Bu fasiküller neden önemlidir sorusuna cevap verebilmek için yazımızın devamını okumanızı tavsiye ederiz. Fen Bilimleri 4. Ünite Saf Madde ve Karışımlar Konu Dağılımları Nelerdir ? Atomun yapısını ve yapısındaki temel parçacıklarını söyler. Geçmişten günümüze atom kavramı ile ilgili düşüncelerin nasıl değiştiğini sorgular Aynı veya farklı atomların bir araya gelerek molekül oluşturacağını ifade Çeşitli molekül modelleri oluşturarak Saf maddeleri, element ve bileşik olarak sınıflandırarak örnekler Periyodik sistemdeki ilk 18 elementin ve yaygın elementlerin altın, gümüş, bakır, çinko, kurşun, civa, platin, demir ve iyot isimlerini, sembollerini ve bazı kullanım alanlarını ifade eder. Yaygın bileşiklerin formüllerini, isimlerini ve bazı kullanım alanlarını ifade Karışımları, homojen ve heterojen olarak sınıflandırarak örnekler Günlük yaşamda karşılaştığı çözücü ve çözünenleri kullanarak çözelti Çözünme hızına etki eden faktörleri deney yaparak Karışımların ayrılması için kullanılabilecek yöntemlerden uygun olanı seçerek uygular. Evsel atıklarda geri dönüştürülebilen ve dönüştürülemeyen maddeleri ayırt eder. Evsel katı ve sıvı atıkların geri dönüşümüne ilişkin proje Geri dönüşümü, kaynakların etkili kullanımı açısından sorgular. Yakın çevresinde atık kontrolüne özen gösterir Yeniden kullanılabilecek eşyalarını, ihtiyacı olanlara iletmeye yönelik proje geliştirir. Fen Bilimleri 4. Ünite Kazanımları. Yukarıda yer alan kazanımlar öğrencilerden tarafından kazanılmış olması gereken davranışlardır. Bu fasiküller Ölçme ve Değerlendirme Genel Müdürlükleri tarafından belirlenen komisyonlarca hazırlandıklarından dolayı kazanımı içerme durumları çok iyi ayarlanmıştır. Muhakkak her öğrencinin bu çalışma yapraklarını çözmesini tavsiye ediyoruz. Bu Yazı İçin Ne Düşünüyorsun? İndirmek için İNDİR butonuna basmanız yeterlidir FENUS BİLİME AİT SUNUMLAR MADDENİN TANECİKLİ YAPISIİndir SAF MADDELER FENUSBİLİM SUNUMİndir KARIŞIMLAR FENUSBİLİM SUNUMİndir KARIŞIMLARIN AYRIŞTIRILMASI FENUSBİLİM SUNUMİndir EVSEL ATIKLAR VE GERİ DÖNÜŞÜM FENUSBİLİM SUNUMİndir GALİP YAVUZARSLAN HOCANIN SUNUMLARI 11- MADDENİN TANECİKLİ YAPISIİndir 12 – SAF MADDELERİndir 13 – KARIŞIMLARİndir 14 – KARIŞIMLAR AYRIŞTIRILMASIİndir 15- EVSEL ATIKLAR VE GERİ DÖNÜŞÜMİndir KARHAN DURAK HOCANIN SUNUMLARI FEN SUNUMLARINI BİZİMLE PAYLAŞTIGI İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ 4-1-Maddenin Tanecikli Yapısıİndir 4-3-Bileşiklerİndir 4-5-Karışımların Ayrılmasıİndir 4-2-Saf Maddeler-Elementlerİndir 4-4-Karışımlarİndir 4-6-Evsel Atıklar ve Geri Dönüşümİndir fenusbilim Bir e-posta göndermek Eylül 30, 20210 1 dakika okuma süresi fenusbilim Web sitesi Facebook LinkedIn YouTube Pinterest Instagram With Product You Purchase Subscribe to our mailing list to get the new updates! Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur. E-Posta adresinizi giriniz KUVVET VE ENERJİ SUNUMLARI IŞIĞIN MADDEYLE ETKİLEŞİMİ SUNUMLARI İlgili Makaleler İNSANDA ÜREME BÜYÜME VE GELİŞME BULMACA 1 gün önce HAYVANLARDA ÜREME BULMACA 1 gün önce ÇİÇEKLİ BİTKİLERDE ÜREME BULMACA 1 gün önce EŞEYSİZ ÜREME BULMACA 1 gün önce Bir cevap yazın E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Yorum İsim E-posta İnternet sitesi Bir dahaki sefere yorum yaptığımda kullanılmak üzere adımı, e-posta adresimi ve web site adresimi bu tarayıcıya kaydet.

7 sınıf fen bilimleri 4 ünite saf madde ve karışımlar